Την ολοκλήρωση της εγκατάστασης του συστήματος επιτήρησης της πράσινης γραμμής αναμένουν οι Αρχές της Δημοκρατίας για να κλείσουν οι μεγάλες τρύπες σε συγκεκριμένα σημεία. Τα προβλήματα με τις παράνομες διακινήσεις, το λαθρεμπόριο και άλλες παράνομες δραστηριότητες είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Ωστόσο, εκ των πραγμάτων είναι αδύνατο η Αστυνομία να βρίσκεται σε κάθε σημείο της πράσινης γραμμής και να επιλαμβάνεται κάθε παρανομίας.
Το νέο επεισόδιο με πυροβολισμούς που σημειώθηκε ανήμερα των Φώτων στη νεκρή ζώνη στην Ποταμιά και οι διαστάσεις που προσέλαβε, αφότου διαπιστώθηκε ότι ο θάνατος ενός αλλοδαπού προήλθε από σφαίρα που έφυγε από πιστόλι αστυνομικού που ήταν στη σκηνή, ανέδειξαν εκ νέου την ανάγκη για αύξηση των ελέγχων στην περιοχή και την επίσπευση της ηλεκτρονικής επιτήρησης. Το συγκεκριμένο περιστατικό είναι αρκούντως ενδεικτικό της επικινδυνότητας για τους αστυνομικούς που υπηρετούν στον Ουλαμό Πρόληψης Λαθροθηρίας, ενώ δεν ήταν η πρώτη φορά που έπεσε πιστολίδι σε περιοχές πλησίον της νεκρής ζώνης.
Αρμόδια πηγή, μιλώντας στον «Π», ανέφερε ότι η Αστυνομία αναμένει διακαώς την εγκατάσταση των καμερών επιτήρησης κατά μήκος του συνόλου της πράσινης γραμμής. Ήδη στα σημεία που έχει ήδη εγκατασταθεί και λειτούργησε το σύστημα υπάρχει βελτίωση στην πάταξη των παρανομιών. Το σύστημα σε αυτές τις περιοχές έχει συμβάλει ουσιαστικά στην πάταξη της λαθροθηρίας και του λαθρεμπορίου και σαφώς στον καλύτερο έλεγχο κατά μήκος της γραμμής κατάπαυσης του πυρός.
Η συμφωνία
Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για το ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης της πράσινης γραμμής, το οποίο εγκαθίσταται από την ισραηλινή εταιρεία Elbit στο πλαίσιο διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των Υπουργείων Άμυνας Κύπρου-Ισραήλ. Η σχετική συμφωνία υπογράφτηκε τον Νοέμβριο του 2021.
Η αρχική συμφωνία προέβλεπε παράδοση του συστήματος μέσα του 2024, δηλαδή τρία χρόνια μετά τις υπογραφές των συμβολαίων. Λόγω της κατάστασης που επικρατεί στο Ισραήλ και τα πολεμικά μέτωπα που είναι ανοικτά, ζητήθηκε και εξασφαλίστηκε παράταση στην ολοκλήρωση της εγκατάστασης των καμερών στην πράσινη γραμμή. Μετά από αυτή την εξέλιξη, το έργο υπολογίζεται να ολοκληρωθεί περί τα μέσα του 2025. Το κόστος του συστήματος ανέρχεται στα €27,5 εκατομμύρια, ενώ για την υλοποίησή του απαιτήθηκαν συμπληρωματικές εργασίες σε θέματα υποδομών.
Πρακτικά, με την εγκατάσταση όλων των καμερών, με δυνατότητα κάλυψης ημέρα και νύχτα, θα υπάρχει εικόνα όλο το 24ωρο στην πράσινη γραμμή. Η κεντρική διαχείριση και η ευθύνη για το σύστημα ανήκουν στην Εθνική Φρουρά. Από την έναρξη της υλοποίησης του συστήματος, έχει συσταθεί ειδική κεντρική μονάδα με έδρα τη Λευκωσία. Πέρα από την κεντρική μονάδα, συστάθηκαν υπομονάδες αναλόγως της κάθε περιοχής. Το προσωπικό της Εθνικής Φρουράς παρακολουθεί τα όσα καταγράφουν οι κάμερες και, αναλόγως του περιστατικού που εντοπίζεται, ειδοποιείται άμεσα η αντίστοιχη υπηρεσία. Δηλαδή, εάν πρόκειται για παράνομες διελεύσεις, λαθρεμπόριο, ναρκωτικά κ.λπ. ενημερώνεται η Αστυνομία, ενώ εάν πρόκειται για πυρκαγιές ενημερώνεται η Πυροσβεστική. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», στην Αστυνομία έχει συσταθεί αντίστοιχη υπηρεσία, για άμεση επαφή με τις μονάδες της Εθνικής Φρουράς σε σχέση πάντοτε με όσα εντοπίζουν και καταγράφουν οι κάμερες επιτήρησης. Προσωπικό της Εθνικής Φρουράς παρακολουθεί την εικόνα που μεταφέρεται ζωντανά από κάθε τομέα ελέγχου και για οποιαδήποτε ασυνήθιστη κίνηση ενημερώνεται η κεντρική μονάδα ελέγχου η οποία έχει την ευθύνη ενημέρωσης των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών.
Για σκοπούς σύστασης της μονάδας της Εθνικής Φρουράς στην οποία «χρεώθηκαν» οι κάμερες, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί εκπαιδεύτηκαν στο Ισραήλ και στην Κύπρο, προτού αναλάβουν τη διαχείριση και τον έλεγχο του «κυπριακού» συστήματος παρακολούθησης.
Το έψαχναν καιρό
Η ηλεκτρονική επιτήρηση είναι ένα μέσο το οποίο εδώ και χρόνια οι αρμόδιες υπηρεσίες ζητούσαν με στόχο την αναβάθμιση του ελέγχου κατά μήκος της πράσινης γραμμής. Αρχικά προοριζόταν για να καλύψει μόνο τις ανάγκες της Εθνικής Φρουράς, ώστε να απελευθερωθεί προσωπικό από τα στρατιωτικά φυλάκια. Μάλιστα οι κάμερες είχαν συνδεθεί με τις πρώτες συζητήσεις για μείωση της στρατιωτικής θητείας και είχαν τεθεί ως βασική προτεραιότητα. Με την πάροδο των χρόνων και αφού εξετάστηκαν διάφορα παρόμοια συστήματα, κατέληξαν στο συγκεκριμένο από την ισραηλινή εταιρεία καθώς, πέραν των στρατιωτικών σκοπών, εξυπηρετεί και τις ανάγκες ελέγχων άλλων υπηρεσιών, όπως Αστυνομία, Πυροσβεστική, Ταμείο Θήρας κ.λπ. Με τη σημερινή του μορφή, εκτιμάται ότι καλύπτει ένα σημαντικό εύρος των παρανομιών που συντελούνται στη νεκρή ζώνη.
Το τελευταίο περιστατικό
Πάντως το τελευταίο περιστατικό, στην περιοχή Ποταμιάς, έφερε ξανά στην επιφάνεια κάτι που γίνεται εδώ και χρόνια και που προφανώς πλέον αφορά οργανωμένο κύκλωμα διακίνησης μεταναστών από τα κατεχόμενα. Οι αποκαλύψεις μετά τη σύλληψη του πρώτου υπόπτου, του 39χρονου από το Καμερούν, ότι είχε συνεννοηθεί με τον 24χρονο Πακιστανό να του καταβάλει €500 για να τον παραλάβει από τη νεκρή ζώνη και να τον μεταφέρει στις ελεύθερες περιοχές, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στη σκηνή θεάθηκαν αρκετά πρόσωπα να τρέχουν προς τα κατεχόμενα, καταδεικνύει ότι ήταν κάτι που συνέβαινε συστηματικά. Μάλιστα ο 39χρονος, ο οποίος τελεί υπό κράτηση, είχε απασχολήσει στο παρελθόν την Αστυνομία για παρόμοιες υποθέσεις. Σε ό,τι αφορά τους τρεις Τουρκοκύπριους εναντίον των οποίων έχουν εκδοθεί εντάλματα σύλληψης (πατέρας και δύο υιοί του), και αυτοί φέρονται να είναι μέρος του κυκλώματος που μεταφέρει τους μετανάστες μέχρι τη νεκρή ζώνη και στη συνέχεια οι συνεργάτες τους αναλαμβάνουν τη μεταφορά τους, στις ελεύθερες περιοχές.
